డైలీ తెలుగు కరెంట్ అఫైర్స్ 14/03/2023

• వందేభారత్ ను నడిపిన మొదటి మహిళా లోకో పైలట్ గా సురేఖ యాదవ్

వందేభారత్ ను నడిపిన మొదటి మహిళా లోకో పైలట్ గా సురేఖ యాదవ్ నిలిచారు.మార్చి 13, 2023 (సోమవారం), 57 ఏళ్ల సురేఖ యాదవ్ ముంబైలోని షోలాపూర్ స్టేషన్ మరియు ఛత్రపతి శివాజీ మహారాజ్ టెర్మినస్ (CSMT) మధ్య విజయవంతం గా నడిపి ఈ రికార్డు నెలకొల్పింది అదే విధం గా సురేఖ యాదవ్ భారతీయ రైల్వేకు చెందిన మహిళా రైలు డ్రైవర్. ఆమె 1988లో దేశంలోని మొట్టమొదటి మహిళా రైలు డ్రైవర్‌గా కూడా ఈమె పేరు పై రికార్డు ఉంది

SIPRI నివేదిక 2023

సందర్భం: స్వీడిష్ థింక్ ట్యాంక్ స్టాక్హోమ్ ఇంటర్నేషనల్ పీస్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ (SIPRI) ప్రకారం, 2013-2017 మరియు 2018-2022 మధ్య ఆయుధాల దిగుమతులు 11% తగ్గినప్పటికీ, 2018 మరియు 2022 మధ్య ఐదేళ్ల కాలంలో భారతదేశం ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఆయుధ దిగుమతిదారుగా కొనసాగింది.

నివేదికలోని కీలక ఫలితాలు:

• రష్యా 2013 నుండి 2022 వరకు భారతదేశానికి అతిపెద్ద ఆయుధ సరఫరాదారుగా ఉంది, మొత్తం దిగుమతుల్లో దాని వాటా 64 % నుండి 45%కి పడిపోయింది .
• ఫ్రాన్స్ రెండవ అతిపెద్ద సరఫరాదారు .
• 2018 నుండి 2022 వరకు టాప్ 10 ఆయుధ ఎగుమతిదారులలో, భారతదేశం మూడు దేశాలకు అతిపెద్ద ఆయుధ ఎగుమతి మార్కెట్ గా ఉంది :

• రష్యా,
• ఫ్రాన్స్
• ఇజ్రాయెల్

SIPRI గురించి:

• స్టాక్హోమ్ ఇంటర్నేషనల్ పీస్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ స్టాక్హోమ్లో ఉన్న అంతర్జాతీయ సంస్థ .
• ఇది 1966లో స్థాపించబడింది .
• ఇది డేటా , విశ్లేషణ మరియు సిఫార్సులను అందిస్తుంది :

o             సాయుధ పోరాటం,

o             సైనిక వ్యయం

o             ఆయుధాల వ్యాపారం అలాగే నిరాయుధీకరణ మరియు ఆయుధ నియంత్రణ.

నీటి వారసత్వ ప్రదేశాలు

సందర్భం: భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన 75 సంవత్సరాలకు సంబంధించి 75 నీటి వారసత్వ నిర్మాణాలను (WHS) గుర్తించేందుకు జలశక్తి మంత్రిత్వ శాఖ ఒక కమిటీని ఏర్పాటు చేసింది.

ముఖ్య వివరాలు:

• పురాతన స్మారక చిహ్నాలు మరియు పురావస్తు ప్రదేశాలు మరియు అవశేషాల చట్టం, 1958 ప్రకారం ఆర్కియోలాజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా (ASI) కింద ఒక స్థలాన్ని “నీటి వారసత్వ ప్రదేశం”గా ప్రకటించడానికి ఎటువంటి నిబంధన లేదు .
• దీనికి సంబంధించి, 75 WHSని ప్రదర్శించే ” జల్-ఇతిహాస్ ” పోర్టల్ ప్రారంభించబడింది.
• నీటి వారసత్వ ప్రదేశాలు ఏమిటి?

o             నీటి వారసత్వం సాధారణంగా నీటి పర్యావరణంతో ముడిపడి ఉంటుంది, ఇది తరువాతి తరాల డిమాండ్ల కారణంగా తరచుగా అనివార్యమైన మార్పులను ఎదుర్కొంటుంది .

o             సంప్రదాయాలు, ఆచారాలు మరియు కథనాలతో దగ్గరి సంబంధం ఉన్న ప్రదేశాలలో నీటి వారసత్వం కనుగొనబడింది .

ఎక్సర్సైజ్ లా పెరౌస్ – 2023

సందర్భం: బహుపాక్షిక వ్యాయామం లా పెరౌస్ యొక్క మూడవ ఎడిషన్ హిందూ మహాసముద్ర ప్రాంతంలో నిర్వహించబడుతోంది.

ముఖ్య వివరాలు:

• ఇది బహుపాక్షిక నౌకాదళ వ్యాయామం .
• పాల్గొనే దేశాలు :
• o             రాయల్ ఆస్ట్రేలియన్ నేవీ,
• o             ఫ్రెంచ్ నౌకాదళం,
• o             భారత నౌకాదళం,
• o             జపనీస్ మారిటైమ్ సెల్ఫ్ డిఫెన్స్ ఫోర్స్,
• o             రాయల్ నేవీ మరియు
• o             యునైటెడ్ స్టేట్స్ నేవీ.
• ఇది ద్వైవార్షికంగా జరుగుతుంది మరియు ఫ్రెంచ్ నౌకాదళంచే నిర్వహించబడుతుంది .
• లక్ష్యం:

o             ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో భాగస్వామ్య నౌకాదళాల మధ్య సముద్ర డొమైన్ అవగాహనను మెరుగుపరచడం మరియు సముద్ర సమన్వయాన్ని ఆప్టిమైజ్ చేయడం .

• భారతదేశపు మొదటి మిథనాల్ బస్సులను ప్రారంభించిన గడ్కరీ

మార్చి 12, 2023 (ఆదివారం), నితిన్ గడ్కరీ 100% మిథనాల్‌తో నడిచే బస్సులను ప్రారంభించారు, వీటిని బెంగళూరు మెట్రోపాలిటన్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ కార్పొరేషన్ (BMTC) నడుపుతుంది. మిషన్ క్లీన్ ఎనర్జీలో భాగంగా మిథనాల్ కలిపిన ఇంధనంతో బస్సులను